Sección Á marxe (La Voz de Galicia)
Un bisté
Esta columna publicouse orixinalmente o 2 de maio de 1999.
Un dos cascarrabias máis intelixentes e boa persoa que coñecín na miña vida foi o fotógrafo Xosé Suárez, natural de Allariz. A pesar de separarnos máis de corenta anos de idade e non poucas opinións sobre distintos aspectos da vida, mantivemos unha amizade fonda ata que el morreu, por certo que voluntariamente, hai xa moito tempo. Era explosivo. Nunha ocasión vinlle lanzar polo aire, nun restaurante, unha fonte de marisco que non pedira, á cal foramos invitados polos ocupantes dunha mesa próxima. Tamén era doce. Un día, no café, de madrugada, puxémonos a xogar cun globo, entre varios, durante horas. Díxome que fora feliz.
Estando unha vez neste restaurante do marisco, un dos comensais da nosa mesa devolveu un bisté para que llo pasasen un pouco máis. Cando se retirou o camareiro, Suárez chamoulle insensato a aquel amigo, co argumento de que na cociña se ían vingar del. A descrición que nos fixo do bistec tirado polo chan, pisado, pasado de man en man coma se fose unha pelota de tenis, resultaba impoñente. Nunca acreditei aquela historia.
Agora, non obstante, acabo de ler nunha revista americana un artigo escrito por un famoso cociñeiro daquel país, no que comenta algunhas interioridades de distintos restaurantes de Nova York que el coñeceu ben. Unha delas está documentada ademais cunha gravación en vídeo na que se poden ver os avatares seguidos por un cacho de pan antes de chegar á mesa do cliente. Non se diferencia moito da historia fantástica do bisté de Pepe Suárez. Se vivise, sentiríase moi feliz de verse confirmado. O cal non lle impediría seguir comendo de restaurante, como fixo sempre. E con apetito. Iso si, sen deixar de protestar.
Máis recordos
Esta columna publicouse orixinalmente o 4 de maio de 1999.
Vou seguir falando, tamén hoxe, de Pepe Suárez. Trátase xa dun empeño persoal, aínda que pequeno, contra o monstro do esquecemento. Recordo agora os xantares que tiñamos, todos os días, nun restaurante da rúa Cardenal Quiroga de Ourense, aos que asistía ás veces Eduardo Blanco Amor. En xeral, resultaban amenos e agradables, sobre todo para min, que era aínda case un rapaz. Pepe contaba historias da tertulia que se facía na súa librería El Yelmo de Mambrino, en Uruguai. Por exemplo, narraba con extraordinario talento cómico o accidente que sufriu un día unha poetisa nativa, á cal lle caeu a saia ao dar unha volta para amosarlla as seus amigos.
Eduardo ría pouco as grazas de Pepe e Pepe tampouco ría moito as ocorrencias de Eduardo. Tirábanse chinas constantemente, coma se fosen dous rapaces. Sobre as causas da antipatía mutua nunca conseguín averiguar demasiado, a non ser que un día, un díxome do outro que era un parvenu, en francés moi ben pronunciado, e o así nomeado confesoume que o contrario resultaba insoportable.
Pois nin un nin o outro eran daquela maneira. Certamente ningún deles tiña unha personalidade fácil, pois ambos os dous pisaban forte, cada un na súa parcela, pero postos por separado, podíase dicir que resultaban xente agradable, especialmente Pepe Suárez, que cando non explotaba, comportábase como un gran señor, atento, cariñoso e elegante. Sempre lle agradecín que, cando casei, a pesar do moito que despotricou contra min antes da voda, xurando e perxurando que el nunca entraría nunha igrexa, acabou entrando, escondido detrás dun confesonario. Logo incluso me deu un abrazo, iso si, protestando: “Aínda me has levar ao inferno”.
Inútil
Esta columna publicouse orixinalmente o 25 de xaneiro de 2000.
Había en Ourense un señor, alá polos anos setenta, boa persoa e moi ben educado, que tiña a mala sorte de caerlle mal a Pepe Suárez, o famoso fotógrafo nacido en Allariz. Para min, aquela mala relación persoal, que nunca traspasaba os límites da cortesía por ambos os lados e que se reducía a pequenas chinchorradas de tipo verbal que Suárez lle deixaba caer ao outro de vez en cando, resultaba incómoda porque lles quería ben aos dous. Unha noite, estando sós Pepe e mais eu no desaparecido Café Miño, pregunteille con toda a cautela do mundo, para non provocar nel unha explosión de furia, pola razón daquela antipatía.
A miña sorpresa foi grande porque tiña sospeitas de que a cousa viña da política, pois para Pepe ese era un motivo frecuente de animadversión contra todo aquel que non fose republicano, que non admitise a supremacía intelectual de Unamuno, amigo seu, sobre calquera outro intelectual español ou que non odiase a Franco arrebatadamente.
Feita a pregunta, Suárez, que estaba tomando un té, quedou un momento coa taza no aire e díxome sen irritación de ningunha clase: “Ese individuo é a persoa que sabe máis cousas inútiles de toda Europa. Estou seguro que, se llo preguntas, coñece o nome do inventor da salchicha”. Logo acabou o seu té e seguiu falando de outros asuntos. Pois resulta que, anos despois, eu acabo de saber unha desas cousas inútiles, concretamente de que iso que os americanos chaman hot dog, que os portugueses traduciron por cachorro quentee que espero que en galego non teña nome, inventouno un tipo chamado A. L. Feutchwanger. Tratarei de olvidalo mañá por respecto a Pepe Suárez.